Osmanlı toplumunda uzun yıllar uygulanmış ve gelenekselleşmiş birçok davranış maalesef günümüzde uygulanamıyor. Değişen toplum yapısı, sosyal yapının da değişmesiyle birçok gelenek tarihe karışıyor. İşte Osmanlı’nın unutulmaya yüz tutmuş ya da unutulmuş o gelenekleri…
Sadaka Taşları
Unutulmuş Osmanlı gelenekleri arasında belki de en ince düşünülmüş olan geleneklerden biri de sadaka taşlarıdır. Sadaka taşı adı verilen taşlar aslında taş bloklardır. Bu taşlar genelde cami ve türbe önlerinde bulunurdu. Taşların ortası çukur ve yerden yükseklikleri de bir buçuk santimetre kadardı. Bu taş bloklar Osmanlı’nın sosyal yapısının ne kadar kuvvetli olduğunu gösterir nitelikteydi. Çünkü durumu olmayan insanlar bu taşlara konulan sadakalardan faydalanırdı. Zengin kişiler bu taşlara para koyarlar ve ihtiyacı olan kişilerse gece ihtiyacı kadarını alırdı. Bu gelenek Osmanlı’da yaşayan insanlar hakkında bize bilgi verir.
Kapı Tokmakları
Osmanlı’da kapı önemli bir figürdür ve evin kapısı o evde yaşayanlar hakkında bilgi vermeye yardımcı olurdu. Eğer bir Osmanlı evinde kapının üzerinde ay ve yıldız figürü varsa o evden birinin hacca gittiği anlamına gelirmiş. Ayrıca kapıda iki adet tokmak olurdu. Ve bu tokmakların çıkardığı ses de birbirinden farklıydı. Bu tokmaklardan birinin sesi ince birinin sesi de kalındı. Gelen misafir ince sesli tokmağa vuruyorsa gelen misafir kadındı ve kapıyı evin hanımı açardı. Eğer erkek misafir gelirse bu sefer kapıyı erkek açardı.
‘’Haddi Aştık’’
Unutulmuş Osmanlı gelenekleri arasında yer alan önemli geleneklerden biri de 63 yaşına gelen yaşlıların ‘’Haddi Aştık’’ demesidir. Bu söylemin en önemli nedeni Peygamber Efendimiz ’in 63 yaşında vefat etmesinden dolayıdır.
Kahvenin Yanında Su Getirmek
Eski insanlar bir o kadar düşünceli ve bir o kadar misafirpervermiş. Eskiden misafire kahve ikram edileceğinde kahvenin yanında mutlaka su da konuluyormuş. Eğer gelen misafir kahveden önce suyu içerse bu onun aç olduğu anlamına gelirmiş. Yok eğer su yerine kahve içiyorsa bu sefer de misafir aç değilmiş. Karnı aç olan misafir için hemen yemek koyulur. Misafirin karnı doyurulurmuş.
Zimem Defteri (Sadaka Defteri)
Bu gelenek Ramazan ayında uygulanan özel bir gelenek olarak bilinir. Zimem defteri denilen veresiye defteri Ramazan ayında zenginler tarafından ödenirdi. Zenginler hiç tanımadıkları mahallelere gider bu mahalledeki bakkal manav gibi çeşitli yerlerdeki veresiye defterindeki tüm borçları kapatırdı.
